Lieve andere mama’s, vinden jullie het ook zo lastig dat opvoeden? De afgelopen dagen wordt ik keihard met de pre-puberteit om de oren gesmeten. Inclusief rollende ogen en het verzoek om mijn koffers te pakken. Hoe hard René ook roept dat ik het me niet persoonlijk aan moet trekken, hoe hard mijn hart breekt. Soms weet ik echt even niet hoe ik moet reageren. De keuze tussen straffen of belonen vind ik ook moeilijk, net als consequent zijn. En hoe kun je een kind belonen op de beste manier?
Na het kijken van series als Bates Motel, You en Dirty John (of denk aan “Abducted in plain sight”, die ik niet durf te kijken in verband met een hoog WTF gehalte), hoop ik alleen maar dat ik de kinderen niet te veel vernaggel. Het zijn misschien extremen, maar het is wel goed om je bewust te zijn, dat je als ouder je kinderen vormt en dat je niet altijd weet wat jouw woorden en acties met ze doen. Straf voelt en lijkt zo zinloos. Wat leert hij er van om op zijn kamer te zitten? Maar er is gedrag wat ik niet wil accepteren! Zo dubbel. Daarbij wordt jouw stem hun “inner voice” en ik weet welke stem ik zou willen zijn, maar dat is misschien niet de stem die ze nodig hebben. En soms lukt dat ook gewoon even niet, hoe liefdevol ik ook wil zijn, er zijn momenten waarop het gewoon klaar is. Ik ben ook maar een mens, met een leven wat impact heeft én met grenzen.
Goede ouders
Maar wat is een goede ouder. Wanneer ik twijfel of ik het allemaal wel goed doe, denk ik vaak even aan de wijze woorden van Nienke.
Dat jij je afvraagt of je het allemaal goed doet voor je kinderen, maakt je al een goede moeder!
Zo is het eigenlijk ook wel. Neem niet klakkeloos aan dat je de wijsheid in pacht hebt. Zoek dingen uit als je twijfelt. Probeer zo veel mogelijk bespreekbaar te maken, zonder een discussie aan te gaan. Klets zoveel mogelijk met ze over hun dagen, belevenissen en wat er verder door hun hoofd gaat…
Wees vooral bewust van het feit dat ze meer zien dan horen, dat daarom een goed voorbeeld geven zo belangrijk is. Over het algemeen vind ik mezelf best een goede moeder. Ik ben ook best wel eens een egoïstische mama, ik cijfer mezelf niet weg, zet mijn gezin op de eerste plaats, niet alleen mijn kinderen en kies ook wel eens voor mezelf. Dat is ook één van die momenten waar het misgaat.
Straffen of belonen
Het woord “NEE”, heeft niet altijd de beste uitwerking op mijn kinderen. Daar gaat het meestal mis. Dan schieten ze in hun emotie en moet ik er voor waken dat ik niet mee ga. Is dat wel zo, dan gaat het van kwaad tot erger en daar heeft niemand iets aan. Tel daarbij op dat we pas sinds kort slapen, de gebroken nachten droegen niet bij aan de feestvreugde. Alleen door te belonen zoek je de verbinding en bij straf ontstaat er afstand. En dat elke keer opnieuw.
Stammetjes.nl heeft meer dan 60 jaar ervaring met beloningssystemen en zeggen eigenlijk hetzelfde. Een kind hoort toch veel liever “Goed gedaan!”, dan dat hij gestraft wordt voor wat er niet goed gaat. En uiteindelijk is straf geven ook helemaal niet leuk. Bij het belonen van goed gedrag, is het kind ook beter aanspreekbaar voor wat betreft de dingen die niet goed gaan. Want het valt me elke keer weer op, dat er met kinderen prima over hun handelen te praten is. Mensen denken vaak dat belonen gepaard gaat met het goed praten van gedrag, het verleggen van grenzen en verwende kinderen, maar dat staat of valt met hoe je er mee omgaat.
Hoe kun je een kind belonen?
Laten we voorop stellen dat het niet altijd meer, groter, beter en met geld hoeft. Voor een kind kan een beloning juist in kleine dingen zitten. Een kindje wat positief benaderd wordt, zal zelf positiever in het leven staan en dat is mooi.
Verder zal een kind wat beloond wordt voor goed gedrag, dit gedrag vaker laten zien en uiteindelijk komt dat gedrag van binnenuit, zonder beloning. Ook krijgt je kind een positiever zelfbeeld. Wist jij dat de grootste beloning waardering, tijd en aandacht zijn. Zo eenvoudig is het. Ook een compliment is een beloning. Wanneer je meteen reageert op het goede gedrag, dan zie je jouw kind stralen. Let er op dat het compliment echt gaat over het goede gedrag. “Wat heb je mama goed geholpen!” in plaats van “Wat ben je een flinke jongen”.
Schermtijd
Heeft je kind goed zijn kamer opgeruimd, meteen toen je het vroeg? Beloon hem dan door samen een spelletje te doen, of iets anders waar je kind van houdt. Is er altijd gedoe met schermtijd, doe dan voor alles wat er goed gaat een mjntje van 5 cent in een potje. Elk 5 centje staat voor een vooraf bepaalde tijd. Bijvoorbeeld één centje, is één minuut. Met de muntjes kan je kind dan schermtijd verdienen en ‘kopen’.
Moeilijker gedrag afleren door positief gedrag aan te moedigen
Gaat het om gedrag wat moeilijker om te buigen is, kun je een beloningskalender ophangen. Elke keer wanneer je kind iets niet, of juist wel, doet zorgt voor een sticker op de kalender. Is deze vol, dan mag het kind met een ouder naar keuze, één op één een activiteit doen. Samen op de fiets naar de kinderboerderij en een ijsje eten. Een avondwandeling na het eten, samen een potje voetballen, naar de speeltuin lekker ravotten.
Het kan zo groot of klein als je wilt en je kunt het samen met je kind invullen. Hang plaatjes van het uitstapje om de kalender om het tastbaarder te maken. Aandachtspunt hierbij is dat het om een grote stap moet gaan. Dit zou ik niet toepassen, wanneer het gaat om dingen die tot het “normale” gedrag of tot de gewone taken behoren. Daar volstaat een compliment, knuffel of een spelletje. Wissel de beloningen af.
Ga je voor een cadeautje, dan zou ik, om de verhouding met eten niet te verstoren, nooit voor een beloning in de vorm van koek of snoep kiezen. Een goede tastbare beloning is voor mij iets waar ze echt iets aan hebben. Een leuk (doe-) boek, puzzelboek, spelletje of ander educatief speelgoed.
❥ Zorg er wel voor dat de beloning niet het hoofddoel wordt. Uiteindelijk moet het gedrag vanuit het kind zelf (intrinsiek) komen, dat geeft veel meer voldoening. Alles blijft een kwestie van balans….Wat vind jij? Is belonen verwennen en leren ze alleen van straf of voed je juist zo liefdevol mogelijk op?
Stock Photo girl and dad giving high five door George Rudy | beloningsstickers door ksuklein | mother talking with daughter door LightField Studios
Lastig. Verschilt per kind vermoed ik. Ik weet het niet zo goed. Ik ga voor liefdevol, maar op sommige momenten toch ook streng en in het minste geval duidelijk. Nu is ons dochtertje pas net 7 jaar en erg lief (vind ik), dus misschien weet ik (nog niet) waar ik het over heb.